Kilka słów o ...
Kilka słów o autoprezentacji – główne strategie/techniki autoprezentacyjne
Czym jest autoprezentacja? Tak naprawdę, bardzo ciężko o jednoznaczną definicję. Najczęściej jest procesem kształtowania i kontroli sposobu, w jaki spostrzegają daną jednostkę inni ludzie. Człowiek mówi, zachowuje się i wysyła różnego rodzaju sygnały niewerbalne tak, aby zakomunikować swojemu otoczeniu kim jest albo za kogo chciałaby być postrzegany i uważany. Ludzie pragną być atrakcyjni i sprawiać dobre wrażenie w oczach innych, dlatego używają wielu technik i strategii - często bardzo przemyślanych. Zakładają „maski” i tworzą wizerunek samego siebie zgodnie z własnym zamiarem i zamysłem.
Erving Goffman (amerykański socjolog i pisarz) mówił o tzw. perspektywie dramatycznej. Według niego większość interakcji społecznych z sukcesem można porównać do spektaklu teatralnego. Kontakty międzyludzkie to teatr, w którym ludzie odgrywają określone role, trzymają się pewnego wyuczonego scenariusza i używają stosownych rekwizytów. Aby sztuka mogła toczyć się płynnie, aktorzy muszą realizować plan i dostosowywać się do gry pozostałych aktorów. Podobnie jest z relacjami społecznymi. Przebiegają one sprawniej, kiedy ludzie zachowują się w sposób, który ułatwia innym zrozumienie ich ról, kiedy trzymają się przyjętych społecznie scenariuszy oraz kiedy akceptują występy innych i okazują im szacunek.
Należy pamiętać o tym, iż autoprezentacja jest zjawiskiem powszechnym, to nieodzowna część natury ludzkiej. Człowiek dba o swój wygląd zewnętrzny, fryzurę, ubiór, makijaż, dodatki, stosuje charakterystyczny repertuar gestów, a wszystko po to, by sprawiać dobre wrażenie na innych. Co jest powodem zachowań autoprezentacyjnych? Jednostka kreuje siebie, aby uzyskać od innych pożądane zasoby. Autoprezentacja stanowi strategiczną metodę sprawowania kontroli nad własnym życiem, sposób na osiągnięcie materialnych i społecznych korzyści oraz obniżenie kosztów.
Dzięki autoprezentacji człowiek buduje pożądany obraz siebie. Koncepcja „Ja” zależy w dużej mierze od osobistego przekonania, jak widzą nas inni. Autoprezentacja pozostaje na usługach autowaloryzacji, tzn. pomaga utrzymać lub podwyższyć dobre mniemanie o sobie. Ponadto wpływa na kształtowanie pożądanej tożsamości osobistej i służy celowi społecznemu – dzięki autoprezentacji ludzie z bliskiego otoczenia („społeczna publiczność”) dowiadują się, jak człowiek chce być traktowany, co umożliwia bezkonfliktowy przebieg interakcji społecznych.
Ludzie są w stanie zrobić bardzo wiele, aby zyskać opinię godnych zaufania, dobrych, kompetentnych i sympatycznych oraz ukryć swoje nieprawe uczynki. Psychologia społeczna wyróżnia dwie główne kategorie strategii autoprezentacyjnych:
- obronne taktyki autoprezentacyjne – zachowania ukierunkowane na ochronę, utrzymanie albo obronę zaatakowanej lub zagrożonej tożsamości i wartości własnej osoby; Zachowania te są motywowane pragnieniem uniknięcia autoprezentacyjnej porażki i charakteryzują raczej osoby o niskiej samoocenie;
- asertywno -zdobywcze taktyki autoprezentacyjne – zachowania ukierunkowane na zbudowanie, pozyskanie i utrwalenie tożsamości własnej osoby; Zachowania te są motywowane pragnieniem osiągnięcia sukcesu autoprezentacyjnego i charakteryzują raczej osoby o wysokiej samoocenie.
OBRONNE TAKTYKI AUTOPREZENTACJI:
- Samoutrudnianie – angażowanie się w działania, które obniżają szanse sukcesu, ale zwalniają jednostkę z osobistej odpowiedzialności za porażkę, a w dodatku nasilają osobistą chwałę w przypadku sukcesu.
- Suplikacja (autodeprecjacja) – prezentowanie własnej bezradności, robienie z siebie nieudacznika w nadziei uzyskania pomocy od innych, dzięki odwołaniu się do normy odpowiedzialności społecznej, nakazującej pomagać tym, których losy od nas zależą.
- Wymówki – redukowanie osobistej odpowiedzialności za dane wydarzenia, zaprzeczanie intencji wyrządzenia szkody lub przekonywanie, że nie miało się kontroli nad biegiem sytuacji („To nie moja wina”).
- Usprawiedliwienia – akceptowanie własnej odpowiedzialności przy jednoczesnych próbach redefinicji czynu jako mało szkodliwego lub dotyczącego w istocie czegoś innego niż krzywda.
- Przeprosiny – okazywanie skruchy i żalu, akceptowanie własnej odpowiedzialności za szkodę, kompensowanie krzywdy ofierze. Najskuteczniejszy sposób przywracania pozytywnego obrazu w oczach innych.
ASERTYWNE TAKTYKI AUTOPREZENTACJI:
- Ingracjacja – wkradanie się w cudze łaski i pozyskiwanie sympatii poprzez pochlebstwa, prawienie komplementów, zachowania konformistyczne i wyrządzanie przysług. Taktyka może być niebezpieczna, bo wiąże się z wizerunkiem lizusa.
- Autopromocja – przedstawianie samego siebie jako osoby kompetentnej, podkreślanie własnych dokonań. Trzeba uważać, by nie zostać posądzonym o zarozumialstwo albo brak autentyczności. Strategia ta często wykorzystywana jest podczas rozmów kwalifikacyjnych.
- Świecenie przykładem – przedstawianie siebie jako osoby moralnej, co wymaga daleko idącej konsekwencji, by nie zostać uznanym za hipokrytę.
- Zastraszanie – przedstawianie siebie jako „twardego faceta”, osoby agresywnej, nieprzyjemnej, groźnej, która może narobić kłopotów i od której nie można niczego uzyskać.
- Świecenie odbitym blaskiem – proces demonstrowania związków z osobami, którym się powiodło i które cieszą się wysokim statusem społecznym lub utożsamianie się z prestiżowymi przedsięwzięciami.
Jakie są zatem trzy najbardziej
pożądane rodzaje wizerunków publicznych?
Człowiek naturalnie chce być postrzegany:
- albo jako osoba sympatyczna,
- albo jako osoba kompetentna,
- albo mająca władzę i wysoką pozycję społeczną.
Taka nasza natura! Nie da się ukryć, że podobno „Jak Cię widzą, tak Cię piszą”…
Autor tekstu: doradca zawodowy MCK Zwoleń
Zdjęcie 1_Autoprezentacja
źródło: https://conamiescie.info/wp-content/uploads/2020/01/68859979_1142980422560096_8350234417125392384_n.jpg
Zdjęcie 2_Opowiedz mi coś o sobie
źródło: https://3.bp.blogspot.com/-0hea7Wtmoo0/V0CJN15JfjI/AAAAAAAAASM/HukFSsY5j4AlG-VywgmyFb1wJ-PXSgkYwCLcB/s1600/Bez%25C2%25A0tytu%25C5%2582u.png
