Znany międzywojenny poeta Antoni Słonimski pisał, że „ zapomnienie jest higieną mózgu”. Trudno się z tym nie zgodzić. Biorąc pod uwagę, że ludzki mózg wchłania dziennie 34 GB danych, czyli odpowiednik 100 tys. słów, to trudno byłoby nam funkcjonować bez procesu zapominania.
Czym jednak jest zapominanie? Jest to utrata zdolności do rozpoznania informacji, uprzednio przyswojonej przez mózg. Powstało wiele teorii wyjaśniających dlaczego w ogóle dochodzi do zapominania. Najpopularniejsze z nich to:
Teoria upływu czasu - czas mija, a my zapominamy informacje, które nabyliśmy kiedyś, a których nie wykorzystywaliśmy i sobie nie przypominaliśmy. Dzieje się tak, ponieważ połączenia neuronalne tworzące dane wspomnienie zanikają. Badania mówią, że najczęściej zapominamy rzadko używane nazwy własne.
Teoria utraty dostępu - z pewnością spotkaliście się z sytuacją, gdy umyka Wam jakieś słowo, próbujecie je sobie usilnie przypomnieć i nic z tego nie wychodzi. Po czym następnego dnia, jak gdyby nigdy nic nagle je sobie przypominacie. Naukowcy tłumaczą to defektem przypominania sobie informacji, a to z kolei wiąże się z jej błędnym kodowaniem.
Teoria wyparcia- mówi o tym, że umysł wypiera, czyli usuwa z pamięci lub blokuje wspomnienia nieprzyjemne, traumatyczne. Ojcem tej teorii był Zygmunt Freud, który twierdził, że mimo usunięcia przykrych wspomnień, one wciąż funkcjonują w ludzkiej podświadomości i mają wpływ na zachowanie.
Teoria interferencji- mówi, że nowe procesy uczenia się mają niekorzystny wpływ na istniejącą już zawartość pamięci. Istnieją dwa wyjaśnienia takiego stanu rzeczy. Pierwsze mówi, że nowe informacje mogą powodować, że te już nabyte są zacierane. Drugie zakłada, że mózg ma ograniczona pojemność informacyjną, więc by pozyskać miejsce na nowe dane musi usunąć stare.
Powyższe teorie wskazują, że zapominanie jest nam potrzebne i niezbędne do prawidłowego funkcjonowania umysłu. Dzięki niemu możemy selekcjonować i porządkować nabywane informacje, zachowując te najważniejsze, a usuwając zbędne i nieprzydatne, odciążając nasz mózg.
Pamiętajmy, że „przeładowanie” informacjami blokuje nas, podobnie jak komputer.
Dlatego dbajmy o to - by spać przynajmniej 8 godzin na dobę , gdyż sen oczyszcza umysł z nadmiaru informacji i raz na jakiś czas wrzućmy na luz, zajmując się czynnościami niewymagającymi zbytniego zaangażowania szarych komórek.
Człowiek wypoczęty , z otwartym umysłem i pozytywnym nastawieniem - ma szanse na sukces w każdym aspekcie swojego życia i myśl, że o czymś zapomni – jest mu nie straszna.
Autor tekstu: Sylwia Malińska - Pośrednik pracy MBP Siedlce
